ผู้ค้าออนไลน์ที่ดำเนินธุรกิจผ่านแพลตฟอร์มยอดนิยม เช่น Shopee, Lazada และ TikTok Shop กำลังเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญด้านการตรวจสอบภาษี หลังกรมสรรพากรออกมาตรการใหม่ที่กำหนดให้แพลตฟอร์มเหล่านี้ต้องรายงานข้อมูลรายรับของผู้ค้าโดยตรง เริ่มมีผลบังคับใช้ตั้งแต่ 1 มกราคม 2567 ที่ผ่านมา ส่งผลให้การอยู่นอกระบบภาษีทำได้ยากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ
ผศ.ดร.ยุทธนา ศรีสวัสดิ์ ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร และ ผู้ก่อตั้ง iTAX แอปพลิเคชันคำนวณและวางแผนภาษี กล่าวว่า แม้การค้าออนไลน์จะเติบโตอย่างก้าวกระโดดในช่วงหลายปีที่ผ่านมา แต่จำนวนผู้ค้าที่เข้าสู่ระบบภาษียังไม่สอดคล้องกัน กรมสรรพากรจึงได้จัดตั้ง “กองสำรวจและติดตามธุรกิจนอกระบบ” (สน.) และออกมาตรการเพิ่มเติมคือ “ประกาศอธิบดีกรมสรรพากร เรื่อง กำหนดให้อิเล็กทรอนิกส์แพลตฟอร์มมีบัญชีพิเศษ”
ประกาศฉบับนี้กำหนดให้แพลตฟอร์มดิจิทัลที่จดทะเบียนในไทยและมีรายได้เกิน 1,000 ล้านบาทต่อปี ต้องจัดทำ “บัญชีพิเศษ” ซึ่งรวบรวมข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับผู้ค้าบนแพลตฟอร์ม ได้แก่
- รายละเอียดบัญชีผู้ใช้งาน (ผู้ค้า)
- ยอดรายรับรวมตลอดทั้งปี 2567 ที่เกิดจากการขายบนแพลตฟอร์ม
- จำนวนและมูลค่าธุรกรรม
ข้อมูลในบัญชีพิเศษนี้จะถูกรวบรวมตลอดปี 2567 และแพลตฟอร์มมีหน้าที่นำส่งข้อมูลดังกล่าวในรูปแบบดิจิทัลให้กรมสรรพากรภายในเดือนพฤษภาคม 2568 ซึ่งเป็นข้อมูลที่กรมสรรพากรสามารถนำไปประมวลผลและตรวจสอบได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ผลกระทบต่อผู้ค้าออนไลน์
- ข้อมูลถึงมือสรรพากร: กรมสรรพากรจะได้รับข้อมูลยอดขายของผู้ค้าโดยตรงจากแพลตฟอร์ม ทำให้การตรวจสอบทำได้ง่ายและตรงเป้าหมายมากขึ้น
- เปรียบเทียบข้อมูล: เมื่อข้อมูลบัญชีพิเศษส่งถึงกรมสรรพากร (ราวกลางปี 2568) จะถูกนำไปเปรียบเทียบกับข้อมูลการยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาประจำปี 2567 ที่ผู้ค้าได้ยื่นไว้ (ซึ่งมีกำหนดภายในต้นปี 2568)
- ความเสี่ยงหากไม่ปฏิบัติตาม: หากพบว่าผู้ค้าไม่ได้ยื่นภาษี หรือยื่นรายได้ต่ำกว่าข้อมูลที่ได้รับจากแพลตฟอร์ม อาจถูกเรียกตรวจสอบ ชี้แจง และประเมินภาษีย้อนหลังพร้อมเบี้ยปรับเงินเพิ่ม ซึ่งอาจสูงกว่าการยื่นภาษีตามปกติ
สิ่งที่ผู้ค้าออนไลน์ควรทำ
- รวบรวมข้อมูล: จัดทำบัญชีสรุปยอดขายและต้นทุนของปี 2567 จากทุกแพลตฟอร์มที่ใช้ขายสินค้า
- ยื่นภาษีให้ถูกต้อง: คำนวณและยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาประจำปี 2567 ให้ครบถ้วน ถูกต้อง ตามข้อมูลรายได้จริง ภายในกำหนดเวลา (ประมาณต้นปี 2568)
- ขอคำแนะนำ: หากไม่แน่ใจเรื่องการคำนวณหรือการยื่นภาษี สามารถติดต่อสอบถาม หรือขอคำแนะนำได้ที่สำนักงานสรรพากรพื้นที่ใกล้บ้าน (“สรรพากรใกล้ฉัน”)
การเปลี่ยนแปลงครั้งนี้ถือเป็นสัญญาณชัดเจนว่ากรมสรรพากรกำลังนำเทคโนโลยีและข้อมูลจากแพลตฟอร์มมาใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดเก็บภาษี และสร้างความเป็นธรรมให้กับผู้เสียภาษีทุกกลุ่ม ผู้ค้าออนไลน์จึงไม่ควรประมาทและควรเตรียมตัวเข้าระบบภาษีให้ถูกต้อง เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาที่อาจตามมาในอนาคต การจัดระเบียบธุรกิจและปฏิบัติตามหน้าที่ทางภาษีอย่างถูกต้อง ถือเป็นการสร้างความยั่งยืนและความน่าเชื่อถือให้กับธุรกิจในระยะยาว
