สันติ โหลทอง ไม่เพียงแต่ดำรงตำแหน่ง นายกสมาคมกีฬาอีสปอร์ตแห่งประเทศไทย (TESF) เท่านั้น แต่ล่าสุด ยังได้รับความไว้วางใจให้ก้าวขึ้นสู่ตำแหน่ง ประธานสหพันธ์กีฬาอิเล็กทรอนิกส์แห่งเอเชีย (AESF) บทบาทคู่ขนานนี้ ทำให้เขาอยู่ในจุดยุทธศาสตร์สำคัญที่จะขับเคลื่อนวงการ eSports ทั้งในระดับประเทศและระดับทวีป สันติได้ให้สัมภาษณ์กับ The Story Thailand ถึงวิสัยทัศน์ พันธกิจ และแผนงานในการยกระดับ eSports เอเชีย พร้อมทั้งสะท้อนภาพสถานการณ์และอนาคตของ eSports ในบริบทของสังคมไทย
ในฐานะประธาน AESF คนใหม่ สันติมองเห็นภาพใหญ่ของการพัฒนา eSports ในเอเชีย ที่ไม่ใช่แค่การแข่งขันเพื่อความเป็นเลิศ แต่เป็นการสร้างความร่วมมือและการเติบโตที่ยั่งยืนทั่วทั้งภูมิภาค เขาไม่ได้เริ่มต้นจากศูนย์ แต่เลือกที่จะต่อยอดจากโครงสร้างและผลงานเดิมที่ประธานคนก่อน (Kenneth Fok) ได้วางรากฐานไว้ตลอด 8 ปี ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ eSports ได้รับการบรรจุเข้าแข่งขันในเอเชียนเกมส์
สันติเน้นย้ำว่า “ไม่มีความจำเป็นใด ๆ ที่จะต้องเซ็ตอัปตั้งแต่ศูนย์ใหม่ เราควรจะเอาโครงสร้างเดิมเก็บไว้” แล้วปรับเปลี่ยน เพิ่มเติมสิ่งใหม่ ๆ ให้สอดคล้องกับเทรนด์และพลวัตของโลกปัจจุบัน
หัวใจสำคัญในวิสัยทัศน์ของสันติ คือการ “เติบโตในแนวนอนก่อน” หมายถึง การสร้างความแข็งแกร่งและความพร้อมให้กับประเทศสมาชิกอย่างทั่วถึง แทนที่จะมุ่งเน้นเพียงการไต่อันดับโลก ซึ่งเป็นเป้าหมายปลายทางที่ยังไกลเกินไปสำหรับหลายประเทศ เขานำเสนอแนวทางการทำงานร่วมกัน โดยนำประสบการณ์ความสำเร็จของประเทศไทยมาเป็นต้นแบบ แต่ก็เปิดกว้างให้แต่ละประเทศปรับใช้ตามบริบทและความถนัดของตนเอง
กลไกสำคัญคือการสร้างความร่วมมืออย่างแท้จริง โดยมีการแต่งตั้งรองประธาน (Vice President) 5 คน และคณะกรรมการบริหาร (Executive Board) อีก 5 คน จากทั่วเอเชีย เพื่อให้เกิดการทำงานร่วมกันอย่างใกล้ชิด สันติมองว่า สถานะของประเทศไทยที่ไม่ใช่ประเทศมหาอำนาจหรือผู้ผลิตเกมรายใหญ่ กลับเป็นข้อได้เปรียบในการสร้างความร่วมมือ การไม่มีผลประโยชน์ทับซ้อนโดยตรงนี้ ช่วยสร้างความไว้วางใจและเปิดประตูสู่ความร่วมมือที่กว้างขวางขึ้น
เป้าหมายและหมุดหมายสำคัญ: สร้างมาตรฐาน พัฒนาคน ยกระดับเอเชีย
ภายใต้วาระ 4 ปี สันติได้วางเป้าหมายและหมุดหมายสำคัญ (milestones) ที่ชัดเจนสำหรับ AESF โดยมีเป้าประสงค์หลัก คือการสลายการแบ่งแยกภายในทวีป ไม่ว่าจะเป็นภูมิภาคตะวันตก ตะวันออก กลุ่มอาหรับ หรือเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เขาต้องการให้คุณค่าของประเทศสมาชิกวัดกันที่บุคลากรที่คุณมีอยู่ ไม่ใช่แค่ความมั่งคั่งหรือขนาดประเทศ
การพัฒนาบุคลากรถือเป็นหัวใจหลัก เพราะเป็นต้นทุนที่ต่ำที่สุดและสร้างผลกระทบที่ยั่งยืน สันติเน้นย้ำถึงความจำเป็นในการสร้างบุคลากรที่หลากหลาย ไม่ใช่แค่นักกีฬา แต่รวมถึงผู้ตัดสิน (Referee) โค้ช (Coach) ผู้จัดการแข่งขัน (Organizer) และเจ้าหน้าที่เทคนิค (Technical Delegate – TD, National Technical Official – NTO) เขายกตัวอย่างความสำเร็จของไทยที่มี NTO พร้อมทำงานนับร้อยคน ซึ่งส่วนใหญ่เป็นครูอาจารย์ การลงทุนในทรัพยากรมนุษย์นี้ เป็นการสร้างรากฐานที่แข็งแกร่งกว่าการพยายามแข่งขันสร้างเกมกับบริษัทยักษ์ใหญ่ที่มีอยู่เดิม
อีกเป้าหมายสำคัญ คือการสร้างมาตรฐานกิจกรรมและการแข่งขันให้เป็นที่ยอมรับ รวมถึงการจัดตั้งลีกระดับภูมิภาค (Regional Leagues) โดยแบ่งเอเชียออกเป็นโซนต่าง ๆ เช่น เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (ซึ่งแข็งแกร่งมาก มีสมาชิกครบ 100%) แต่ละโซนจะมีลีกของตัวเอง เพื่อคัดเลือกทีมที่แข็งแกร่งที่สุด (เช่น Top 4) เข้าไปแข่งขันในระดับทวีป วิธีนี้จะช่วยให้เกิดการพัฒนาภายในภูมิภาคอย่างเข้มข้น ลดปัญหาความแตกต่างทางวัฒนธรรมในระยะเริ่มต้น ก่อนที่จะมาพบกันในเวทีใหญ่ การพบปะแลกเปลี่ยนในระดับสูงนี้ ไม่เพียงแต่ยกระดับการแข่งขัน แต่ยังสร้างโอกาสทางธุรกิจ (Business Matching) และความร่วมมืออื่น ๆ เช่น การซื้อขายหรือแลกเปลี่ยนนักกีฬา เพื่อพัฒนาแผนการเล่นและยกระดับฝีมือโดยรวม
เป้าหมายสูงสุดคือการผลักดันให้ “เอเชียจะเป็นที่หนึ่งของโลก” ในวงการ eSports แม้ AESF จะไม่ได้เป็นผู้รับรองการแข่งขันโอลิมปิกโดยตรง แต่ความสำเร็จของนักกีฬาเอเชียในเวทีระดับโลกคือสิ่งที่ต้องไขว่คว้า “เหรียญยูอะ ชั้นจะเอา” เป็นคำประกาศที่สะท้อนความมุ่งมั่นและความทะเยอทะยานที่จะสร้างความภาคภูมิใจให้กับทวีป
ภาพสะท้อน eSports ไทย: แหล่งบ่มเพาะศักยภาพ ท่ามกลางความท้าทาย
เมื่อมองกลับมาที่ประเทศไทย สันติให้ภาพที่ตรงไปตรงมาว่า ไทยไม่ได้อยู่ในฐานะมหาอำนาจ eSports แต่เป็นแหล่งบ่มเพาะที่ดี และมีจุดแข็งคือ การมีนักกีฬารุ่นใหม่ที่มีโอกาสก้าวสู่ลีกระดับสูงอยู่เสมอ ส่วนหนึ่งเป็นเพราะค่าทำสัญญาไม่แพง ซึ่งสะท้อนทั้งโอกาสและความท้าทาย คล้ายกับอาชีพอื่น ๆ ที่คนไทยอาจถูกจ้างเพราะค่าตัวถูกกว่า ไม่ใช่เพียงเพราะความเก่งกาจเพียงอย่างเดียว แม้จะมีนักกีฬาไทยเก่ง ๆ ในระดับภูมิภาค แต่การก้าวสู่ระดับโลกอย่างสม่ำเสมอยังเป็นโจทย์ที่ท้าทาย
ระบบนิเวศ (Ecosystem) ของ eSports ไทยมีลักษณะเฉพาะตัวที่แตกต่างจากประเทศอื่น แม้คนไทยจะเติมเงินเล่นเกมเป็นอันดับหนึ่งในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เมื่อคิดเฉลี่ยต่อประชากร แต่มูลค่าตลาดรวมยังน้อยกว่าอินโดนีเซียหรือเวียดนามที่มีประชากรมากกว่า พฤติกรรมผู้บริโภคก็แตกต่าง เช่น การไม่นิยมซื้อตั๋วเข้าชมการแข่งขัน เว้นแต่จะเป็นรายการใหญ่มาก หรือมีการแถมไอเทมในเกม ซึ่งต่างจากค่าเฉลี่ยทั่วโลกที่รายได้จากค่าตั๋วอาจสูงถึง 40% แต่ในไทยอาจไม่ถึง 10%
อย่างไรก็ตาม ระบบนิเวศไทยกลับส่งเสริมประสบการณ์ที่หลากหลาย การเล่นเกมไม่ได้จำกัดอยู่แค่การเป็นเกมเมอร์ แต่อาจจุดประกายให้เกิดทักษะอื่น ๆ เช่น กราฟิกดีไซน์ การตัดต่อวิดีโอ ความเข้าใจระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ หรือแม้กระทั่งการสื่อสารผ่านการทำ VLOG ซึ่งเกิดจากวัฒนธรรม DIY (Do It Yourself) และความจำเป็นในการใช้เทคโนโลยีให้คุ้มค่าเมื่อมีทรัพยากรจำกัด
“เราฉีกออกไปเลย เลี้ยวซ้ายไปแล้วนะ แต่ของอเมริกากับเกาหลีนี้เขาตรงแด่วไปเลยเขาวิ่งเข้าหาเกม”
แนวทางนี้ อาจไม่ได้สร้างนักกีฬาที่เชี่ยวชาญเฉพาะทางสุดขั้วเหมือนเกาหลี ที่มี “ซุปเปอร์ฮีโร่” ระดับโลกมากมาย หรือผู้จัดงานอีเวนต์ยิ่งใหญ่แบบสหรัฐอเมริกา หรือผู้ครองตลาดเกมมือถืออย่างจีน แต่กลับสร้างบุคลากรดิจิทัลที่มีทักษะรอบด้าน ซึ่งสอดคล้องกับความต้องการของเศรษฐกิจดิจิทัลในวงกว้าง
eSports เพื่อสังคมไทย: พัฒนาคน สร้างอาชีพ ลดปัญหา
สันติมองว่า eSports มีประโยชน์ต่อสังคมไทยมากกว่าแค่ความบันเทิง ประการแรกคือ การเป็นเครื่องมือพัฒนากำลังพลดิจิทัล การเข้าถึงและใช้งานเทคโนโลยีอย่างมีประสิทธิภาพ เป็นทักษะสำคัญในโลกยุคใหม่ และ eSports เป็นประตูที่น่าสนใจสำหรับเยาวชนในการเรียนรู้สิ่งเหล่านี้
ประการที่สอง การแข่งขัน eSports ที่มีโครงสร้างชัดเจน ทำหน้าที่เป็นตัวชี้วัดศักยภาพที่แท้จริง ช่วยให้เยาวชนได้ประเมินตนเองอย่างตรงไปตรงมา การแข่งขันระดับจังหวัด ระดับชาติ ทำให้นักกีฬาได้เห็นว่าตนเองอยู่ในระดับใด หากไปต่อได้ก็ควรพัฒนาให้สุดทาง หากพบว่าไม่ใช่ทาง ก็สามารถกลับไปมุ่งเน้นด้านอื่น เช่น การเรียน ได้อย่างทันท่วงที ซึ่งดีกว่าการจมอยู่กับการเล่นเกมโดยไม่รู้ศักยภาพที่แท้จริงของตนเอง
ประการที่สาม eSports สร้างเส้นทางอาชีพที่หลากหลาย ไม่จำกัดแค่การเป็นนักกีฬา สันติเน้นย้ำถึงความสำคัญของบทบาทอื่น ๆ เช่น โค้ช ผู้ตัดสิน ผู้จัดการแข่งขัน นักสร้างคอนเทนต์ ซึ่ง TESF พยายามชี้ให้เห็นถึงทักษะและคุณสมบัติที่จำเป็นสำหรับแต่ละอาชีพ “คุณเก่งกว่าคุณเป็นนักกีฬาต่อสิ คุณเหมือนมีความเป็นผู้นำสูงให้คุณไปเป็นโค้ชมั้ย” การสร้างระบบนิเวศอาชีพที่สมบูรณ์นี้ จะช่วยรองรับเยาวชนจำนวนมากที่ไม่ได้ก้าวไปถึงระดับนักกีฬาอาชีพ
ประการสุดท้าย และเป็นพันธกิจสำคัญที่ TESF รับมาตั้งแต่แรกเริ่ม คือการช่วยแก้ไขปัญหาเด็กติดเกม ซึ่งเป็นประเด็นที่สังคมมีความกังวลอย่างมาก สันติเชื่อว่าการนำเยาวชนเข้าสู่ระบบกีฬาที่มีกติกา มีวินัย มีการฝึกซ้อมที่เป็นแบบแผน จะช่วยปรับเปลี่ยนพฤติกรรมได้ดีกว่าการปล่อยให้เล่นเกมอย่างไร้ทิศทาง แม้จะยอมรับว่าไม่ใช่เรื่องง่ายและอาจมีส่วนน้อยที่ไม่สามารถปรับเปลี่ยนได้ แต่ก็เป็นแนวทางที่พิสูจน์แล้วว่าได้ผลเป็นรูปธรรม และใช้งบประมาณน้อยกว่านโยบายแก้ไขปัญหาเด็กติดเกมแบบเดิม ๆ ที่ทำมานับสิบปี
อาชีพ eSports ในไทย: ความจริง ความหวัง และความท้าทาย
สันติยืนยันว่าการเป็นนักกีฬา eSports อาชีพในประเทศไทยนั้นเป็นไปได้แล้ว และมีคนที่ยึดเป็นอาชีพจนเกษียณไปแล้วหลายคน อย่างไรก็ตาม กลุ่มคนที่สามารถทำได้จริงยังเป็นกลุ่มเล็กมาก และมีการแข่งขันที่สูงมากในการแย่งชิงพื้นที่ตรงนั้น
แม้จะมีกลไกอย่างกีฬาแห่งชาติและกีฬาเยาวชนแห่งชาติ ที่ช่วยเฟ้นหาดาวรุ่งหน้าใหม่เข้าสู่สโมสรอาชีพ ถูกซื้อตัวไปอยู่ในสโมสรอาชีพ อันนี้ก็ถือว่าประาบความสำเร็จในระดับหนึ่ง แต่คุณสันติมองว่าน้อยไปและยังไม่เพียงพอที่จะสร้างกระแสธารหลักของนักกีฬาอาชีพได้
ความท้าทายสำคัญคือ การที่ eSports ยังไม่ได้รับการดำเนินการตามประกาศในราชกิจจานุเบกษาให้เป็น “กีฬาอาชีพ” อย่างเต็มรูปแบบ การขาดสถานะและการสนับสนุนอย่างเป็นทางการนี้ ส่งผลกระทบต่อการจัดสรรงบประมาณ การสร้างโครงสร้างพื้นฐาน และการพัฒนาระบบสนับสนุนนักกีฬาอาชีพอย่างยั่งยืน ทำให้ปัจจุบันการขับเคลื่อนในระดับรากหญ้ายังต้องพึ่งพาเครือข่ายจิตอาสาล้วน ๆ ใน 55 จังหวัด ซึ่งแม้จะแสดงถึงความทุ่มเท แต่ก็เป็นความเปราะบางในระยะยาว
โครงสร้างพื้นฐานคือหัวใจ: เชื่อม eSports สู่การพัฒนาชาติ
เมื่อเชื่อมโยง eSports กับนโยบายระดับชาติอย่าง Soft Power สันติมองว่า สิ่งที่รัฐบาลควรลงทุนมากที่สุดคือการสร้างครงสร้างพื้นฐานที่จับต้องได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “ศูนย์บ่มเพาะนักกีฬาอีสปอร์ต” ที่ควรมีกระจายอยู่ทั่วประเทศ ไม่ใช่แค่ในกรุงเทพฯ แต่กระจายอยู่ทั่วประเทศ
ศูนย์เหล่านี้ไม่ได้มีไว้แค่ฝึกซ้อมหรือแข่งขัน แต่จะเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ทักษะดิจิทัลที่หลากหลาย ตั้งแต่พื้นฐานการใช้เทคโนโลยี การใช้ซอฟต์แวร์เฉพาะทาง (เช่น เกม, กราฟิก, AI) การสร้างคอนเทนต์ ไปจนถึงการอบรมบุคลากร eSports แขนงต่าง ๆ นอกจากนี้ ยังเป็นพื้นที่ปลอดภัยภายใต้การดูแลของผู้เชี่ยวชาญ ช่วยลดความกังวลเรื่องแหล่งมั่วสุม และเป็นจุดนัดพบของคอมมูนิตี้ การมีศูนย์ฯ ประจำจังหวัด จะเป็นรากฐานสำคัญในการสร้างระบบลีก 77 จังหวัดให้เกิดขึ้นจริงได้
สันติเสนอว่าการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานลักษณะนี้ ไม่ใช่ค่าใช้จ่ายที่สูญเปล่า แต่เป็นการเปลี่ยนเงินเป็นสินทรัพย์ของรัฐบาล ซึ่งจะคงอยู่และสร้างประโยชน์ในระยะยาว
“ต่อให้ผมหมดวาระไปแล้วหรืออีกสิบปีมันก็ยังอยู่ การมีโครงสร้างพื้นฐานที่แข็งแกร่งและเข้าถึงได้ทั่วถึง คือกุญแจสำคัญที่จะทำให้ eSports สามารถเป็นส่วนหนึ่งของ Soft Power และการพัฒนาประเทศได้อย่างแท้จริง”
นำทางสู่โลกดิจิทัล: ข้อคิดสำหรับผู้ปกครองและสังคม
สันติย้ำถึงความสำคัญของการสร้างความเข้าใจและการจัดการอย่างสร้างสรรค์แทนที่จะใช้วิธีห้ามหรือต่อต้าน หัวใจสำคัญคือการเข้าใจและสื่อสาร ผู้ปกครองควรพยายามทำความเข้าใจเหตุผลที่บุตรหลานชื่นชอบการเล่นเกม การสื่อสารอย่างเปิดอกเป็นสิ่งจำเป็น ควบคู่ไปกับการกำหนดกติกาและขอบเขตการเล่นเกมที่บ้านให้ชัดเจน และต้องบังคับใช้อย่างสม่ำเสมอ แม้จะต้องย้ำเตือนซ้ำ ๆ ก็ตาม อย่าเบื่อในสิ่งนี้ นอกจากนี้ การเรียนรู้จังหวะของเกม เช่น การสอบถามว่า “อีกกี่นาทีจบ” จะช่วยให้สามารถกำหนดเวลาเลิกเล่นที่สมเหตุสมผลได้ แทนที่จะสั่งให้หยุดเล่นทันทีซึ่งอาจสร้างความขัดแย้ง
นอกจากการทำความเข้าใจแล้ว การใส่ใจและสนับสนุนก็เป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม ผู้ปกครองควรแสดงความสนใจในสิ่งที่บุตรหลานทำ เช่น สอบถามผลการแข่งขัน ให้กำลังใจเมื่อพวกเขาแพ้ และสนับสนุนการฝึกซ้อมอย่างถูกวิธี อาจกล่าวชวนว่า “ซ้อมต่อไหมลูก เดี๋ยวพ่อช่วยดูให้” การสนับสนุนอย่างเหมาะสมนี้ไม่เพียงแต่ช่วยพัฒนาทักษะ แต่ยังอาจนำไปสู่การใช้เวลากับเกมน้อยลงในระยะยาว เพราะผู้ที่เก่งมักจะฝึกซ้อมอย่างมีประสิทธิภาพ ไม่ใช่แค่ทุ่มเทเวลาจำนวนมาก
สิ่งสำคัญอีกประการ คือการช่วยบุตรหลานแยกแยะและตั้งเป้าหมาย พวกเขาต้องเรียนรู้ที่จะ “แยกแยะมันออก” ระหว่างโลกในเกมกับชีวิตจริง ผู้ปกครองควรส่งเสริมให้มองว่าเกมเป็นการฝึกฝนทักษะประเภทหนึ่ง แทนที่จะมุ่งเน้นบทสนทนาไปที่ “เวลา” ที่ใช้เล่น ควรเปลี่ยนไปคุยเรื่อง “เป้าหมาย” หรือ “เลเวล” ที่ต้องการไปให้ถึง “คุยเรื่องเลเวล คุยเรื่องเป้าหมายของคุณ” วิธีนี้จะช่วยปลูกฝังทักษะการตั้งเป้าหมายและการวางแผน
ความมุ่งมั่นตั้งใจที่เยาวชนแสดงออกขณะเล่นเกมนั้น สามารถนำมาใช้ให้เป็นประโยชน์ในด้านอื่น ๆ ของชีวิตได้ ผู้ปกครองสามารถชี้ให้เห็นถึงความมุ่งมั่นนั้น และกระตุ้นให้นำไปปรับใช้กับการเรียนหรือการทำงานในชีวิตจริงได้ เช่น กล่าวว่า “ความมุ่งมั่นเหลือเกินตอนทำอาชีพ มุ่งมั่นเหมือนนี้แบบนี้ด้วยนะ”
ในกรณีที่ผู้ปกครองรู้สึกว่าสถานการณ์ยากเกินกว่าจะจัดการได้ หรือบุตรหลานไม่สามารถแยกแยะระหว่างโลกจริงกับโลกในเกมได้ การขอความช่วยเหลือเป็นทางออกหนึ่ง สามารถพิจารณาส่งบุตรหลานเข้ารับการอบรมหรือเข้าแคมป์ที่จัดโดยสมาคมกีฬาอีสปอร์ตแห่งประเทศไทย (TESF) เพื่อรับคำแนะนำและปรับทัศนคติได้ ดังที่คุณสันติกล่าวไว้ว่า “ถ้าแยกแยะไม่ได้ ส่งมาแคมป์ที่ผม”
ท้ายที่สุดสันติย้ำว่า การเล่นเกมไม่ใช่ปัญหาในตัวเอง แต่การจัดการเวลาและการสร้างสมดุลในชีวิตคือสิ่งสำคัญ หากสังคมสามารถนำทางเยาวชนให้ใช้ประโยชน์จากอีสปอร์ตและเทคโนโลยีได้อย่างสร้างสรรค์ ก็ย่อมส่งผลดีต่อทั้งตัวเยาวชนและสังคมโดยรวม
สร้างสะพาน เชื่อมอนาคต
ภารกิจของ สันติ โหลทอง ในฐานะผู้นำ eSports ทั้งระดับชาติและระดับทวีป มีความชัดเจนและเชื่อมโยงกันอย่างลึกซึ้ง สำหรับ AESF เป้าหมายคือการสร้างเอกภาพ ลดความเหลื่อมล้ำ และพัฒนาศักยภาพของประเทศสมาชิกอย่างทั่วถึง โดยเน้นการสร้าง “ทุนมนุษย์” เป็นหัวใจสำคัญ สำหรับประเทศไทย คือการต่อยอดจากสถานะ “แหล่งบ่มเพาะ” พัฒนาสู่ความเป็นมืออาชีพที่แข็งแกร่งขึ้น สร้างระบบนิเวศที่สมบูรณ์ผ่านการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานอย่าง “ศูนย์บ่มเพาะ” ทั่วประเทศ และบูรณาการ eSports ให้เข้ากับเป้าหมายการพัฒนาสังคมและเศรษฐกิจ
เส้นทางข้างหน้าเต็มไปด้วยความท้าทาย ทั้งข้อจำกัดด้านงบประมาณ การรอคอยการยอมรับและสนับสนุนในฐานะ “กีฬาอาชีพ” อย่างเป็นทางการ การบริหารจัดการเวลาในบทบาทที่หลากหลาย และการปรับเปลี่ยนทัศนคติของสังคม แต่ในขณะเดียวกัน โอกาสก็เปิดกว้างอย่างมหาศาล แนวทางที่เน้นความร่วมมือ การพัฒนาจากฐานราก การสร้างคน และการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานที่ฃสันตินำเสนอ มีศักยภาพที่จะขับเคลื่อนวงการ eSports ของไทยและเอเชียให้ก้าวไปสู่อนาคตที่ยั่งยืนและสร้างคุณค่าได้อย่างแท้จริง
บทสัมภาษณ์อื่น ๆ ที่น่าสนใจ
กลยุทธ์สร้างทีมที่ตอบโจทย์ธุรกิจ แบบ “มณีรัตน์ อนุโลมสมบัติ” แห่ง Sea (ประเทศไทย)
ดร.ชัยยุทธ ชุณหะชา จากนักบัญชีสู่ CEO เทคคอมพานี บทเรียนความสำเร็จของผู้บริหารจากนอกวงการ
เมื่อโทรศัพท์ดังกลายเป็นภัย: ‘แมนวู จู’ กับภารกิจสร้างโลกการสื่อสารที่ไว้วางใจได้ของ Gogolook
