ในยุคที่การเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิทัล (Digital Transformation) คือหัวใจสำคัญของการขับเคลื่อนเศรษฐกิจโลก ประเทศไทยกำลังเผชิญหน้ากับความท้าทายใหญ่หลวง นั่นคือ “ช่องว่างทักษะดิจิทัล” (Digital Skills Gap) ที่นับวันยิ่งเด่นชัดขึ้น ข้อมูลชี้ว่าคนทำงานไทยมากถึง 50% ยังขาดทักษะดิจิทัลที่จำเป็น ขณะที่ภาคธุรกิจกว่า 60% ประสบปัญหาอย่างหนักในการเฟ้นหาบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถตรงตามความต้องการ สถานการณ์นี้ไม่เพียงแต่จำกัดศักยภาพการเติบโตขององค์กร แต่ยังส่งผลกระทบโดยตรงต่อขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศในภาพรวม ท่ามกลางสถานการณ์นี้ การผนึกกำลังครั้งสำคัญของยักษ์ใหญ่ด้านเทคโนโลยี สถาบันการศึกษาชั้นนำ และภาคอุตสาหกรรม ผ่านโครงการ “AWS Skills to Jobs Tech Alliance” เพื่อปั้นบุคลากรเทคโนโลยีแห่งอนาคต ขับเคลื่อนประเทศไทยสู่เศรษฐกิจดิจิทัล
AWS: พันธกิจที่กว้างกว่าแค่เทคโนโลยี สู่การสร้างระบบนิเวศการเรียนรู้
ก่อนที่ Tech Alliance จะเป็นรูปเป็นร่าง Amazon Web Services (AWS) ได้แสดงความมุ่งมั่นอย่างต่อเนื่องในการสนับสนุนภาคการศึกษาไทยอย่างรอบด้าน ตั้งแต่ระดับอุดมศึกษาไปจนถึงผู้ให้บริการเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา (EdTech) ซึ่งกว่า 97% ของผู้ให้บริการในกลุ่ม GSV (Global Silicon Valley) ต่างก็ใช้บริการของ AWS เป็นพื้นฐาน สะท้อนถึงระบบนิเวศที่แข็งแกร่งและพร้อมต่อยอด AWS ไม่ได้หยุดเพียงการให้บริการโครงสร้างพื้นฐาน แต่ยังริเริ่มโครงการสำคัญมากมาย เช่น Education Equity Initiative กองทุนมูลค่า 100 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ที่มุ่งสนับสนุนสตาร์ตอัพและองค์กรที่พัฒนาโซลูชันการศึกษาเพื่อชุมชนที่ขาดโอกาส
นอกจากนี้ ยังมี Cloud Innovation Centers (CICs) ที่เปิดโอกาสให้นักศึกษาได้เรียนรู้ผ่านการลงมือปฏิบัติจริง สร้างสรรค์นวัตกรรมที่ตอบโจทย์ภาครัฐและองค์กรไม่แสวงหาผลกำไร ตัวอย่างเช่น แอปพลิเคชัน E-MySisso ที่ใช้ AI ช่วยเหลือธุรกิจขนาดเล็กในชนบท, โซลูชันแก้ปัญหาโรคพืชผลทางการเกษตร หรือการพัฒนามาตรฐานการเข้าถึงเอกสาร PDF ซึ่งหลายโครงการถูกพัฒนาเป็นโอเพนซอร์ส เพื่อให้เกิดประโยชน์ในวงกว้าง ทั้งหมดนี้คือส่วนหนึ่งของความพยายามสร้างความยั่งยืนในการพัฒนาทักษะ (skilling) ครอบคลุมทั้งการเตรียมบุคลากรใหม่ (early career) การเพิ่มทักษะ (upskilling) และการปรับทักษะ (reskilling)
Tech Alliance: กลไกเชื่อมโลกการศึกษาและอุตสาหกรรม
การเปิดตัว AWS Skills to Jobs Tech Alliance ในกรุงเทพมหานคร นับเป็นลำดับที่ 16 ของโลก และเป็นส่วนหนึ่งของเครือข่ายที่แข็งแกร่งในภูมิภาคอาเซียนร่วมกับอินเดีย มาเลเซีย และสิงคโปร์ ความสำเร็จของโครงการนี้ในระดับสากลเป็นเครื่องยืนยันศักยภาพ โดยในปี 2023 เพียงปีเดียว Tech Alliances ทั่วโลกสามารถเชื่อมโยงผู้เรียนเข้ากับนายจ้างได้มากถึง 62,000 คน มีผู้ให้บริการทางการศึกษาเข้าร่วมเกือบ 1,000 ราย และนายจ้างกว่า 750 รายเข้ามามีส่วนร่วม
หัวใจสำคัญของ Tech Alliance ในประเทศไทย คือความร่วมมือแบบไตรภาคี ประกอบด้วย นายจ้าง (Employers) บริษัทชั้นนำที่ต้องการบุคลากรคุณภาพ เช่น Ascend Money, Apsons, Bitkub, และ SIS Distribution สถาบันการศึกษา (Educational Institutions) นำโดยสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง (สจล. หรือ KMITL) ซึ่งเป็นผู้บุกเบิกด้าน “Skill Mapping” หรือการจับคู่ทักษะให้ตรงกับความต้องการของอุตสาหกรรม และองค์กรความร่วมมือและผู้ให้บริการเทคโนโลยีการศึกษา (Collaborating Organizations & EdTech Providers) เช่น Pearson ที่จะเข้ามาเสริมทัพด้านหลักสูตร การรับรองมาตรฐาน และการให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับช่องว่างทักษะ
โมเดลการดำเนินงานหลักของ Tech Alliance มีสองส่วนสำคัญ คือ หนึ่ง – การทำงานอย่างใกล้ชิดกับนายจ้างเพื่อทำความเข้าใจทักษะที่ตลาดต้องการ จากนั้นนำข้อมูลมา “จับคู่ทักษะ” (skills mapping) เข้ากับหลักสูตรของสถาบันการศึกษา ซึ่งในประเทศไทย AWS ได้ต่อยอดจากงานพื้นฐานที่ สจล. ได้ดำเนินการไว้แล้ว และ สอง – การเชื่อมโยงผู้เรียนที่ผ่านการพัฒนาทักษะแล้วเข้ากับโอกาสงานจริงจากนายจ้าง ผ่านกิจกรรมหลากหลาย เช่น tech talks, กิจกรรมเตรียมความพร้อมสำหรับการทำงาน, กิจกรรมฝึกอบรมทักษะทางเทคนิค และ hackathons
สจล.กับภารกิจ “ปิดลูป” การศึกษา
ผู้ช่วยศาสตราจารย์อัครเดชวัชระ ภูพงษ์ ผู้ช่วยอธิการบดีฝ่ายสารสนเทศและความปลอดภัยทางไซเบอร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง เน้นย้ำถึงความร่วมมืออันยาวนานกับ AWS ที่มีมาตั้งแต่ก่อน AWS จะมาตั้งสำนักงานในประเทศไทย สจล.ไม่เพียงเป็นผู้รับ แต่ยังเป็นผู้ริเริ่มโครงการ “Skill Mapping” ร่วมกับกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เพื่อตอบคำถามสำคัญของนักศึกษาว่า “เราเรียนไปทำไม?” และแก้ปัญหาหลักสูตรที่อาจล้าสมัย
“การปรับหลักสูตรมหาวิทยาลัยปกติใช้เวลานานถึง 5 ปี แต่ Tech Alliance จะเข้ามาช่วยลดช่องว่างนี้ ทำให้เราปรับตัวได้เร็วขึ้น” ผู้ช่วยศาสตราจารย์อัครเดช กล่าว และเสริมว่า
แม้โครงการอย่าง AWS Academy และการให้ความสำคัญกับ Certification จะเป็นประโยชน์ แต่ Tech Alliance เข้ามา “ปิดลูป” หรือทำให้วงจรสมบูรณ์ยิ่งขึ้น โดยการสร้างความมั่นใจว่าทักษะที่สอนนั้นเป็นที่ต้องการของตลาดจริง และนักศึกษามีเส้นทางอาชีพที่ชัดเจน สจล.ยังได้พัฒนานวัตกรรมภายในอย่าง “Knowva” แชทบอทแนะแนว AI ซึ่งเป็นระบบ AI ผู้ช่วยเรียนรู้ ที่ได้รับการสนับสนุนจาก AWS เพื่อช่วยนักศึกษาวางแผนการเรียนและวิเคราะห์ทักษะที่จำเป็น
Ascend Money กับความท้าทาย “สงครามแย่งชิงคนเก่ง“
Ascend Money บริษัทฟินเทคสัญชาติไทยที่เติบโตอย่างรวดเร็วใน 7 ประเทศ และมีผู้ใช้งานในไทยกว่า 32 ล้านคน สถาพรคิ้ว สุวรรณสุข ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายเทคโนโลยี บริษัท แอสเซนด์ มันนี่ จำกัด กล่าวว่า ความต้องการบุคลากรเทคโนโลยีที่มีทักษะสูง คิดเป็นสัดส่วนถึง 55% จากพนักงานกว่า 1,000 คน และมีความต้องการเพิ่มขึ้นเฉลี่ยปีละ 19-20% ตลอด 3 ปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะกลุ่มงานด้าน Data, Analytics และ AI
“ปัจจุบันปัญหาของเรา คือ คนกลุ่มนี้หายากและแย่งชิงกันมาก ๆ จนเกิดภาวะสงครามแย่งชิงบุคลากร (War for Talent) เนื่องจากทุกอุตสาหกรรมต่างต้องการคนกลุ่มนี้”
สถาพรกล่าวว่า ปัจจุบัน Ascend Money ไม่ได้เพียงรอรับบุคลากร แต่พร้อมเข้ามามีส่วนร่วมอย่างแข็งขันใน Tech Alliance ผ่าน 5 บทบาทหลัก: 1) ร่วมทำ Skill Mapping 2) จัดกิจกรรมแบ่งปันความรู้ 3) หารือกับคณาจารย์เพื่อกำหนดกรอบทักษะ 4) ให้ข้อมูลคาดการณ์ความต้องการบุคลากร (Demand Forecasting) และ 5) แบ่งปันประสบการณ์การทำงานจริงจากการบริหารบริการทางการเงินขนาดใหญ่
“Flywheel Effect” และผลตอบแทนที่คุ้มค่าของการมีทักษะ
โมเดล Tech Alliance มุ่งสร้าง “Flywheel Effect” ที่เอื้อประโยชน์ต่อทุกฝ่ายอย่างยั่งยืน ได้แก่ ผู้เรียนได้ทักษะตรงจุดและเส้นทางอาชีพที่ชัดเจน นายจ้างได้คนคุณภาพ และสร้างความร่วมมือระหว่างอุตสาหกรรมกับสถาบันการศึกษา สิ่งนี้สำคัญอย่างยิ่งเมื่อพิจารณาถึงผลตอบแทนของการมีทักษะดิจิทัล คนงานไทยที่พัฒนาทักษะดิจิทัลมีรายได้เพิ่มขึ้นเฉลี่ยถึง 64% และหากเป็นทักษะ AI โดยเฉพาะ ตัวเลขนี้คือ 41% ประกอบกับแรงจูงใจที่สูงของคนทำงานไทยถึง 94.5% ที่สนใจพัฒนาทักษะตนเองอย่างต่อเนื่อง อย่างไรก็ตาม ความท้าทายยังคงอยู่เมื่อเทียบกับประเทศอื่นในภูมิภาค ซึ่งระดับทักษะดิจิทัลของไทยยังถูกมองว่า “ค่อนข้างน้อย” หรือ “น้อยสุด” ในบางการเปรียบเทียบ ยิ่งตอกย้ำความเร่งด่วนของภารกิจนี้
การเปิดตัว AWS Skills to Jobs Tech Alliance และความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ถือเป็นก้าวสำคัญในการสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงระบบ (systemic change) เพื่อแก้ไขปัญหาช่องว่างทักษะดิจิทัลในประเทศไทย แม้เส้นทางข้างหน้าจะยังมีความท้าทาย แต่ด้วยรากฐานที่แข็งแกร่งและความมุ่งมั่นร่วมกัน อนาคตของระบบนิเวศการพัฒนาทักษะและกำลังคนดิจิทัลของไทยมีทิศทางที่เป็นบวกอย่างยิ่ง ความสำเร็จในระยะยาวจะขึ้นอยู่กับความสามารถของ “วงล้อขับเคลื่อน” นี้ในการพัฒนา ปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีใหม่ ๆ (นอกเหนือจาก AI ที่เป็นจุดสนใจหลักในปัจจุบัน) และขยายผลกระทบให้ครอบคลุมผู้เรียนและอุตสาหกรรมในวงกว้างยิ่งขึ้น เพื่อให้ประเทศไทยมีกำลังคนคุณภาพสูง ขับเคลื่อนประเทศในยุคเศรษฐกิจดิจิทัลได้อย่างแข็งแกร่งและยั่งยืน
ข่าวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
สองกูรูชี้โจทย์ใหญ่ ‘บอร์ด AI แห่งชาติ’ กำหนดอนาคตประเทศ
BITKUB SUMMIT 2025 เจาะลึก 3 ปัจจัยหลัก การเงิน-สุขภาพ-เทคโนโลยี รับมือโลกอนาคต
ดีอีจับมือไมโครซอฟท์ เดินหน้ายกระดับทักษะ AI ให้คนไทย 1 ล้านคน
