ในยุคที่โลกดิจิทัลมีความสำคัญมากเช่นนี้ ข้อมูลจากโซเชียลมีเดียกลายเป็นแหล่งข้อมูลที่ทรงพลังที่ใช้เพื่อวิเคราะห์และนำมาใช้ในการตัดสินใจมากยิ่งขึ้นไม่ว่าจะเป็นในเชิงธุรกิจไปจนถึงในด้านสังคมก็สามารถใช้ข้อมูลบนโซเชียลมีเดียมาใช้งานได้เช่นกัน
อย่างเมืองโคราช หรือจังหวัดนครราชสีมาเองก็ได้นำสิ่งที่เรียกว่า Social Listening ที่สามารถดึงข้อมูลสำคัญจากการพูดถึงบนโซเชียลมีเดียเพื่อให้เห็นภาพรวมของสถานการณ์ในเมือง และชี้ให้เห็นถึงโอกาสและความท้าทายที่เมืองโคราชเผชิญอยู่ โดยณัฐพล ม่วงทำ เจ้าของเพจชื่อดัง “การตลาดวันละตอน” ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญในด้านการใช้งานข้อมูลโซเชียลมีเดียได้นำเสนอการวิเคราะห์เมืองโคราชโดยใช้ Social Listening เพื่อวิเคราะห์เทรนด์ พฤติกรรม และความต้องการของผู้บริโภคผ่านข้อมูลสาธารณะบนโซเชียลมีเดีย และนำเสนอแนวทางใหม่ ๆ ในการพัฒนาเมืองและธุรกิจของจังหวัดนครราชสีมามากยิ่งขึ้น
ทำความรู้จักกับ Social Listening คืออะไร?
ณัฐพล ม่วงทำ กล่าวว่า Social Listening คือ เครื่องมือที่ใช้ดึงข้อมูลจากการพูดคุยหรือโพสต์บนโซเชียลมีเดียในแบบสาธารณะ (Public) เพื่อวิเคราะห์ว่าผู้คนกำลังพูดถึงอะไร และทำการสรุปเป็นข้อมูลเชิงลึกเพื่อนำไปใช้ในการตัดสินใจ โดยเครื่องมือนี้สามารถวิเคราะห์สิ่งที่ผู้ใช้โซเชียลมีเดียพูดถึงในหลายมุม เช่น คำที่ถูกพูดถึงมากที่สุด จำนวนคอมเมนต์ และยอดการมีส่วนร่วม (Engagement) ข้อมูลเหล่านี้สามารถทำให้เรามองเห็นแนวโน้มของตลาด พฤติกรรมผู้บริโภค และทิศทางของเมืองในอนาคต
ณัฐพล ม่วงทำ ได้เน้นถึงความสำคัญของการใช้ Social Listening ในการดึงข้อมูลและวิเคราะห์ผลในรูปแบบต่าง ๆ จากการชี้ให้เห็นว่าคำที่ผู้คนพูดถึงกันบนโซเชียลมีเดีย เช่น ยอดวิว คอมเมนต์ หรือการมีส่วนร่วมอื่น ๆ ล้วนเป็นข้อมูลสำคัญที่ช่วยให้เราเข้าใจทิศทางและความต้องการของสังคมได้ดีขึ้น พร้อมกับทำการยกตัวอย่างเคสที่ชัดเจนเกี่ยวกับการใช้เครื่องมือดังกล่าวเพื่อวิเคราะห์พฤติกรรมผู้บริโภคและแนวโน้มทางการตลาด ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการใช้ข้อมูลจากโซเชียลมีเดียอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น
- เคสถาดหลุม
ในเคสนี้ การใช้ Social Listening สามารถวิเคราะห์และเข้าใจบริบทของกระแสถาดหลุมที่ผู้คนบนโซเชียลมีเดียพูดถึงกันได้มากขึ้น เช่น มีการพูดถึงถาดหลุมเพิ่มขึ้นอย่างมากตั้งแต่ช่วงเดือนกันยายน 2024 โดยการพูดถึงเพิ่มขึ้นอย่างน้อย 100 เท่า เมื่อเปรียบเทียบกับช่วงเดือนก่อนหน้า ซึ่งน่าจะเป็นผลมาจากกระแสหรือเหตุการณ์ที่ทำให้ประเด็นนี้ถูกพูดถึงในวงกว้างอย่างรวดเร็ว และยังลงลึกได้ว่าคนพูดถึงประเด็นนี้ว่าอะไร เช่น สเตนเลสเบอร์อะไรที่ได้รับความนิยม, จะเลือกใช้ยี่ห้อไหนดี เป็นต้น
- เคสลาบูบู้
Social Listening ยังช่วยในการวิเคราะห์ข้อมูลที่ละเอียดขึ้นสำหรับกระแสลาบูบู้ เช่น การวิเคราะห์เทรนด์สีของลาบูบู้ว่าสีไหนกำลังมา มีราคาอยู่ที่เท่าไร คนซื้อเยอะมากแค่ไหน คนจะซื้อ Colection ไหน เป็นต้น ซึ่งข้อมูลเหล่านี้สามารถช่วยให้ผู้ประกอบการตัดสินใจในการเลือกซื้อหรือสต๊อกสินค้าที่อยู่ในกระแสได้ถูกรุ่น ถูกสีที่คนสนใจนั่นเอง
- เคสกาแฟ
การวิเคราะห์ Social Listening ในเคสกาแฟช่วยให้เห็นภาพชัดเจนว่าผู้บริโภคพูดถึงกาแฟในช่วงเวลาใดมากที่สุด ข้อมูลเหล่านี้สามารถนำไปใช้ในร้านค้ากาแฟเพื่อวางแผนเวลาการเปิดปิดร้านได้อย่างเหมาะสม ตัวอย่างเช่น การดูว่าวันไหนที่มีการพูดถึงกาแฟเยอะที่สุด หรือตอนกี่โมงที่โพสต์เกี่ยวกับกาแฟเป็นที่นิยมมากที่สุด ส่งผลให้ร้านค้าสามารถใช้ข้อมูลเหล่านี้ในการตัดสินใจตั้งเวลาทำการ รวมถึงการตั้งราคากาแฟให้เหมาะสมกับความต้องการของผู้บริโภคได้
จะใช้ Social Listening อย่างไร?
- Research Keywords:
เริ่มต้นด้วยการค้นหาคีย์เวิร์ดสำคัญที่เกี่ยวข้องกับสิ่งที่ต้องการวิเคราะห์ เช่น ชื่อเมืองหรือผลิตภัณฑ์ และควรคำนึงถึงความหลากหลายของการสะกดผิดและคำใกล้เคียง เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ครอบคลุมและแม่นยำ
- Setting Campaign for Collecting Data:
ตั้งค่าการเก็บข้อมูล โดยใช้เครื่องมือ Social Listening เช่น Mandala (สมัครใช้ฟรี 14 วัน) เพื่อดึงข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ
- Cleansing Data:
ขั้นตอนนี้คือการคัดแยกข้อมูลที่ไม่เกี่ยวข้องออกไป เพื่อให้ข้อมูลที่เหลือมีคุณภาพและความแม่นยำมากขึ้น
- Conversation Analysis:
วิเคราะห์บทสนทนาจากโพสต์หรือความคิดเห็นต่าง ๆ เพื่อดูทิศทางของความเห็น และความรู้สึกของผู้คนที่มีต่อเรื่องนั้น
- Categorized Data:
จัดหมวดหมู่และติดแท็กโพสต์ต่าง ๆ ตามหัวข้อที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้สามารถวิเคราะห์ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
- Visualization:
เปลี่ยนข้อมูลดิบให้เป็นภาพกราฟหรือแผนภูมิ เพื่อให้ง่ายต่อการอ่านและทำความเข้าใจ Insights
- Insights Summary:
สรุปประเด็นสำคัญที่ได้รับจากข้อมูลที่วิเคราะห์มา เพื่อนำเสนอข้อมูลเชิงลึกที่ได้จาก Social Listening
- Data-Driven Decision:
เมื่อได้ Insights จากข้อมูลแล้ว ใช้ข้อมูลเหล่านั้นในการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ เช่น การปรับแผนการตลาดหรือการพัฒนาผลิตภัณฑ์
ข้อมูลที่ได้จาก Social Listening น่าเชื่อถือแค่ไหน
ณัฐพล ม่วงทำ ตอบคำถามในประเด็นนี้ว่า ข้อมูลที่ได้จาก Social Data หรือ การวิจัยเชิงลึก ไม่สามารถถือได้ว่าเป็นข้อมูลที่สมบูรณ์แบบ 100% เนื่องจากข้อมูลเหล่านี้ส่วนใหญ่เกิดจากการวิเคราะห์และความเห็นส่วนตัวที่อิงกับปริมาณการพูดถึงที่สูง ซึ่งทำให้สามารถทดแทนข้อมูลบางส่วนที่ขาดหายได้ แต่ข้อมูลเหล่านี้ควรใช้ร่วมกับ แหล่งข้อมูลอื่น เพื่อให้ได้ผลการวิเคราะห์ที่ครบถ้วนและแม่นยำยิ่งขึ้น แต่การตัดสินใจก็ควรพิจารณาจากความเชี่ยวชาญและความสามารถของเรา หากเรามีทักษะและความรู้ในธุรกิจนั้น ๆ เช่น ธุรกิจคลินิกดูแลผิวหรือร้านทำเล็บ ก็สามารถเข้าไปแข่งขันได้ แต่ถ้าเรายังไม่มีความเชี่ยวชาญ การใช้ข้อมูลเพียงอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอในการตัดสินใจที่จะเข้าไปแข่งขันในตลาดนั้น ดังนั้น การตัดสินใจต้องใช้ข้อมูลควบคู่กับการวิเคราะห์ความสามารถของตนเองเพื่อไม่ให้เกิดความเสี่ยงในธุรกิจด้วยเช่นกัน
การใช้ Social Listening เพื่อวิเคราะห์เมืองโคราช
กรณีศึกษา: การใช้ Social Listening เพื่อติดตามข้อมูลการท่องเที่ยวของเมืองโคราช
การใช้ Social Listening เพื่อวิเคราะห์เมืองโคราชที่สามารถทำได้นั้นมีหลายด้าน ยกตัวอย่างแบบเห็นภาพชัดเจนที่สุด คือ การใช้เพื่อติดตามข้อมูลการท่องเที่ยว
โดยข้อมูลจาก Social Listening ในปี 2023 แสดงให้เห็นสัดส่วนการพูดถึงเมืองโคราชในแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียว่า ในปี 2023 มีการพูดถึงบนแพลตฟอร์มต่าง ๆ ในสัดส่วนที่ต่างกันไป และจะต่างกันไปในแต่ละปี นี่เป็นตัวอย่างที่ดีที่แสดงให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงของเทรนด์และพฤติกรรมของผู้ใช้โซเชียลมีเดีย ซึ่งช่วยให้ผู้ประกอบการในเมืองโคราชสามารถปรับกลยุทธ์การตลาดและการสื่อสารของตนได้ตามแนวโน้มที่คนสนใจ
ยกตัวอย่าง DATA ที่เกี่ยวกับการท่องเที่ยวของเมืองโคราช เช่น
- คนเดินทางมาโคราชยังไง
เปรียบเทียบการเดินทางของคนในโคราชระหว่างปี 2023 และ 2024 โดยในปี 2023 ผู้คนเลือกใช้ รถยนต์ส่วนตัว มากที่สุด (45.4%) ตามด้วย รถโดยสาร/แท็กซี่ (13.8%) และ รถทัวร์ (31.8%) ส่วนในปี 2024 การใช้รถยนต์ส่วนตัวเพิ่มขึ้น อย่างมากถึง 89.8% ในขณะที่วิธีการเดินทางอื่น ๆ เช่น รถโดยสารและเครื่องบิน ลดลงอย่างมาก เช่น รถทัวร์ลดลง 98% และเครื่องบินลดลง 49%
- คนซื้ออะไรกลับไปเป็นของฝาก
จากการสำรวจในปี 2024 พบว่าของฝากยอดนิยม ได้แก่ ผัดไทยโคราช มีความนิยมสูงสุดถึง 63.7% ข้าวต้มหมูหยอง (31.4%) และหมูยอ (4.9%)
- คนมาเที่ยวอะไรกันที่โคราช
สรุปได้ว่า คนชอบไป อุทยาน (39.7%) มากที่สุด รองลงมาคือ วัด (29.2%) คาเฟ่ (21.0%) ฟาร์ม/สวน (6.3%) ลานกว้างและตลาด (2.4%) และ อนุสาวรีย์ (<1%)
ซึ่งจากข้อมูลที่ได้สามารถนำผลที่ได้มาเปรียบเทียบกับข้อมูลของปีก่อนหน้า แล้วนำมาวิเคราะห์สถานการณ์เพิ่มเติมได้ว่า เพราะอะไรและทำไม หลังจากนั้นจะได้นำมาวางแผนการส่งเสริมการท่องเที่ยวได้อย่างถูกต้องมากขึ้น
กรณีศึกษา: การใช้ Social Listening เพื่อตรวจสอบสถานการณ์น้ำท่วมในโคราช
ตัวอย่างการใช้งาน Social Listening สามารถนำไปใช้ในการติดตามและวิเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับสถานการณ์น้ำท่วมในจังหวัดนครราชสีมา (โคราช) ได้เป็นอย่างดี โดยในกรณีนี้ได้มีการใช้งานแพลตฟอร์ม Zanroo เพื่อค้นหาคำว่า “น้ำท่วม” และ “โคราช” ในช่วงเวลา 14 วันที่ผ่านมา พบว่ามีการพูดถึงน้ำท่วมโคราชเกือบ 100,000 ครั้ง ซึ่งแสดงถึงการให้ความสนใจของผู้คนในเหตุการณ์นี้เป็นอย่างมาก
จากข้อมูลนี้ เราสามารถวิเคราะห์ได้หลายประเด็น เช่น
- จำนวนการพูดถึง: มีการพูดถึงคำว่า “น้ำท่วม” และ “โคราช” ค่อนข้างสูง ทำให้เห็นว่าปัญหานี้เป็นเรื่องใหญ่ที่มีคนสนใจอย่างมาก
- ช่วงเวลาเริ่มต้น: เราสามารถดูได้ว่าเหตุการณ์น้ำท่วมถูกพูดถึงมากที่สุดในช่วงเวลาไหน เพื่อวิเคราะห์เหตุการณ์ที่กระตุ้นให้เกิดการสนใจในเรื่องนี้ เช่น มีข่าวหรือโพสต์ใดที่เป็นตัวจุดกระแสให้มีการพูดถึงมากขึ้น
- เนื้อหาการพูดถึง: การพูดถึงเรื่องน้ำท่วมมีลักษณะอย่างไร เช่น การร้องเรียน การแสดงความกังวล หรือการแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการช่วยเหลือ และมีการเชื่อมโยงกับพื้นที่ใดในโคราชบ้าง
ในกรณีนี้ เราพบว่าข้อมูลที่เกี่ยวกับคำว่า “น้ำท่วม” และ “โคราช” บางส่วนเป็นข้อมูลที่ไม่เกี่ยวข้อง เช่น โพสต์ที่ใช้คำว่า “น้ำท่วม” แต่ไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์จริงในโคราช ดังนั้น จำเป็นต้องมีการ Cleansing Data หรือคัดกรองข้อมูล เพื่อเอาข้อมูลที่ไม่เกี่ยวข้องออกไป เช่น การตรวจสอบทุกโพสต์และทำการจัดหมวดหมู่ให้ถูกต้อง เพื่อให้สามารถใช้ข้อมูลได้อย่างแม่นยำ
สรุปแล้วการใช้เครื่องมือ Social Listening ช่วยให้ผู้ประกอบการและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในเมืองโคราชสามารถดึงข้อมูลที่เป็นประโยชน์จากโลกโซเชียลมีเดียมาใช้ในการวางแผนและพัฒนาธุรกิจและเมืองได้อย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้งข้อมูลเหล่านี้ช่วยลดความเสี่ยงในการตัดสินใจได้มากขึ้นอีกด้วย
ข่าวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
“สมชัย สิทธิชัยศรีชาติ” แม่ทัพ “SiS” – IT distributor ไทย ที่ครองแชมป์ได้ยาวนาน 30 ปี
กฤษณ์ จันทโนทก ฉายภาพ บทบาทในการสร้างสังคมและเศรษฐกิจแบบยั่งยืนของ SCB
