คณะกรรมาธิการศึกษาการจัดทำและติดตามการบริหารงบประมาณจัดงาน HACK งบประกันสังคม 2025 เสนอแนวทางการจัดทำงบประมาณของกองทุนประกันสังคมให้เหมาะสม งานนี้มุ่งขุดลึกถึงคำถามสำคัญ เงินของผู้ประกันตนและนายจ้างที่จ่ายเดือนละ 705+750 หายไปอยู่ที่ไหน ถูกนำไปใช้อย่างไร จะมีประสิทธิภาพกว่านี้ได้ไหม ร่วมค้นหาคำตอบไปพร้อมกัน ซึ่งเป็นครั้งแรกในรอบ 34 ปี ที่ข้อมูลนี้จะปรากฏต่อหน้าสาธารณะ
ความสำคัญของการศึกษาการจัดทำและติดตามการบริหารงบประมาณประกันสังคม
สุรเชษฐ์ ประวีณวงศ์วุฒิ ประธานคณะกรรมาธิการศึกษาการจัดทำและติดตามการบริหารงบประมาณ กล่าวว่า ปัจจุบัน กองทุนประกันสังคมเป็นหนึ่งในกองทุนที่ใหญ่ที่สุดของประเทศไทย แต่ยังคงเผชิญกับความท้าทายในหลายด้าน โดยเฉพาะเรื่องเสถียรภาพทางการเงินและความโปร่งใสในการบริหารงบประมาณ หากไม่มีการปรับปรุงโครงสร้างรายรับ-รายจ่ายและเพิ่มประสิทธิภาพการลงทุน มีความเป็นไปได้ที่กองทุนอาจเผชิญกับภาวะขาดดุล หรือไม่สามารถรองรับภาระค่าใช้จ่ายในอนาคตได้ ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อสิทธิประโยชน์ของผู้ประกันตนโดยตรง
ปัจจัยสำคัญที่อาจทำให้เกิดปัญหาในระยะยาว ได้แก่ โครงสร้างประชากรที่เปลี่ยนแปลง จำนวนผู้สูงอายุที่เพิ่มขึ้น อัตราการเติบโตของแรงงานที่ลดลง และต้นทุนด้านสวัสดิการที่สูงขึ้นทุกปี ทำให้กองทุนต้องเร่งพิจารณาแนวทางแก้ไข เช่น การบริหารงบประมาณอย่างโปร่งใส การเพิ่มประสิทธิภาพการลงทุน และการขยายฐานผู้ประกันตนให้ครอบคลุมแรงงานอิสระมากขึ้น การสัมมนา “OPEN SSO HACKATHON” จึงเป็นโอกาสสำคัญในการหารือแนวทางพัฒนาการบริหารงบประมาณประกันสังคมให้สามารถรองรับภาระค่าใช้จ่ายในระยะยาว และป้องกันไม่ให้กองทุนเผชิญกับความเสี่ยงทางการเงินในอนาคต
ทำไมต้องสนใจงบประมาณประกันสังคม
รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี กรรมการผู้แทนฝ่ายผู้ประกันตน คณะกรรมการประกันสังคม กล่าวว่า เพื่อให้กองทุนสามารถดำเนินงานได้อย่างมีเสถียรภาพในระยะยาว จำเป็นต้องมี ความโปร่งใสและธรรมาภิบาล การวางแผนระยะยาวแบบมีส่วนร่วม การปรับปรุงกฎหมายให้กองทุนมีความเป็นอิสระ การออกแบบสิทธิประโยชน์ให้จูงใจประชาชน และการสร้างความยั่งยืนทางการเงิน
หากไม่มีการปรับเปลี่ยนแนวทางการบริหาร กองทุนประกันสังคมอาจเริ่มประสบปัญหาขาดดุลภายในปี 2050 แต่หากสามารถเพิ่มผลตอบแทนจากการลงทุนจาก 3% เป็น 6% จะสามารถยืดอายุของกองทุนออกไปได้อีก 6-7 ปี นอกจากนี้ การปรับปรุงโครงสร้างสิทธิประโยชน์ก็จะช่วยเพิ่มความมั่นคงของกองทุนได้เช่นกัน
ข้อมูลจาก World Bank, OECD และ Transparency International ยังชี้ให้เห็นว่า การเปิดเผยข้อมูลภาครัฐอย่างโปร่งใสสามารถช่วยให้ต้นทุนการดำเนินงานลดลง 10-20% เพิ่มคุณภาพบริการ 15-25% ลดการทุจริต 40-50% และเพิ่มการมีส่วนร่วมของประชาชนได้สูงถึง 200-300% สิ่งเหล่านี้สะท้อนว่าการบริหารกองทุนที่โปร่งใสและมีประสิทธิภาพ จะช่วยให้ระบบประกันสังคมรองรับความต้องการของประชาชนได้ดียิ่งขึ้นในระยะยาว
ภาพรวมงบประมาณประกันสังคมของประเทศไทย
สุรสิทธิ์ ศรีแก้ว รองเลขาธิการสำนักงานประกันสังคม กล่าวว่า “ถ้าข้อมูลใดที่เกี่ยวข้องกับการใช้จ่ายงบประมาณ แผนงาน จะเปิดทุกเรื่อง หากเป็นข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับบุคคล เช่น รายงานการประชุม ก็จะดูตาม พ.ร.บ.ข้อมูลข่าวสารส่วนบุคคล ว่ากระทบหรือไม่ แต่ยืนยันว่า เปิดตามข้อกฎหมายทุกประการ”
วันนี้เงินสมทบมีการจัดเก็บอยู่ที่กองทุนรวมทุกอย่างที่ 3.2 ล้านล้านบาท มีเสถียรภาพในการดูแลสิทธิประโยชน์ไปอีกประมาณ 30 ปี รายรับหลักไม่ใช่เรื่องดอกเบี้ยหรือการลงทุน แต่มาจากเงินสมทบ จึงมีการวิเคราะห์โอกาส ความเสี่ยง และได้เปิดฐานคำนวณค่าจ้างให้เป็นขั้นบันได เป็นประโยชน์โดยตรงแก่ผู้ประกันตน ตอนนี้อยู่ระหว่างการนำเสนอแก้ไขพระราชกฤษฎีกา และได้ดำเนินงานเชิงรุก พยายามดึงผู้ใช้แรงงานอิสระ ขณะนี้มีอยู่ 11 ล้านคน เพื่อให้เงินสมทบมากขึ้นและคุ้มครองให้ได้รับสิทธิประโยชน์
เปิดงบประมาณประกันสังคม เงินกองทุนหายไปไหน?
รักชนก ศรีนอก สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร เปิดงบใช้จ่ายที่น่าสนใจ ภายในงาน #Hackงบประกันสังคม มีการแบ่งกลุ่มระดมความคิดเห็นเกี่ยวกับงบประมาณของสำนักงานประกันสังคมในด้านต่าง ๆ ได้แก่ เทคโนโลยีสารสนเทศ การประชาสัมพันธ์ การอบรมพัฒนาบุคลากร การเดินทางไปต่างประเทศ การแพทย์ สวัสดิการผู้ประกันตน และการลงทุน และด้านอื่นๆ โดยพบว่ามีงบประมาณบางส่วนที่ควรได้รับการตรวจสอบอย่างจริงจัง
งบประชาสัมพันธ์ 59 ล้านบาท ปฏิทินที่ไม่มีใครเคยเห็น? หนึ่งในงบประมาณที่ถูกตั้งคำถามมากที่สุดคือ งบประชาสัมพันธ์มูลค่า 59 ล้านบาท ซึ่งถูกนำไปใช้สำหรับ ผลิตปฏิทินจำนวนประมาณ 300,000 ฉบับ
อย่างไรก็ตาม หลายคนตั้งข้อสังเกตว่า ตลอด 20 ปีที่ผ่านมา พวกเขาไม่เคยเห็นหรือต้องใช้ปฏิทินดังกล่าวเลย และที่สำคัญ ข้อมูลในปฏิทินแทบไม่มีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับประกันสังคม ข้อเสนอที่ถูกหยิบยกขึ้นมาคือ หากตัดงบปฏิทินออกไป เงินจำนวนนี้สามารถนำไปพัฒนาสื่อที่เข้าถึงประชาชนได้มากขึ้น เช่น คอนเทนต์บนโซเชียลมีเดียหรือพอดแคสต์ เพื่อให้ประชาชนเข้าใจระบบประกันสังคมได้ดีกว่า หรือ อาจนำงบไปเพิ่มความมั่นคงของกองทุนแทน
งบอบรมบุคลากร ทำไมต้องเพิ่มขึ้นทุกปี? อีกหนึ่งงบที่ถูกตั้งคำถามคือ งบพัฒนาบุคลากร ซึ่งพบว่ามีการจัดอบรมหัวข้อเดิม ๆ ซ้ำทุกปี เช่น การอบรมภาษาต่างประเทศ และบุคลากรส่วนใหญ่เป็นคนเดิม แต่งบประมาณกลับเพิ่มขึ้นทุกปี
งบพัฒนาแอป SSO+ สูงถึง 275 ล้านบาท แต่กลับถูกวิจารณ์หนัก งบเทคโนโลยีสารสนเทศก็เป็นอีกหนึ่งจุดที่ถูกตั้งคำถาม โดยเฉพาะโครงการพัฒนาแอปพลิเคชัน SSO+ ซึ่งใช้งบไปถึง 275 ล้านบาท งบก้อนนี้ไม่ได้ครอบคลุมแค่การพัฒนาแอปฯ เท่านั้น แต่ยังรวมถึงค่าใช้จ่ายด้านบำรุงรักษาและการดูแลระบบในระยะยาว เมื่อตรวจสอบข้อมูลบนเว็บไซต์ ACTAi ซึ่งเป็นระบบตรวจสอบความโปร่งใสของโครงการภาครัฐ พบว่า โครงการนี้มีความผิดปกติในการเสนอราคา ทำให้เกิดข้อสงสัยว่า มีการใช้จ่ายอย่างคุ้มค่าหรือไม่ หลายคนให้ความเห็นว่า หน้าตาแอปฯ ดูน่าสนใจ แต่เมื่อใช้งานจริงกลับพบปัญหาหลายอย่าง โดยเฉพาะ ระบบล็อกอินที่ซับซ้อนและใช้งานยาก นอกจากนี้ยังมีงบเดินทางไปต่างประเทศ ซึ่งมีตัวเลขสูงจนเกิดคำถามว่า จำเป็นหรือไม่ที่ต้องใช้จ่ายในปริมาณนี้
ประเด็นที่กล่าวมาแล้ว ยังมีจุดอื่น ๆ ที่อาจต้องตรวจสอบเพิ่มเติม การทำให้งบประมาณมีความโปร่งใส และเปิดให้ประชาชนตรวจสอบได้ จะช่วยสร้างความมั่นใจให้กับผู้ประกันตน ซึ่งเป็นเจ้าของเงินกองทุนนี้โดยตรง
ธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ กล่าวว่า การบริหารงบประมาณของสำนักงานประกันสังคมควรมีความสมเหตุสมผลมากขึ้น โดยเฉพาะงบโฆษณาที่ควรใช้ให้มีประสิทธิภาพสูงสุด เพื่อประชาสัมพันธ์สิทธิประโยชน์ให้ผู้ประกันตนรับรู้ “จริง ๆ แล้ว ประกันสังคมควรโฆษณาสิทธิที่ผู้ประกันตนมีอยู่ เพื่อให้ทุกคนตระหนักถึงสิทธิของตนเอง”
นอกจากนี้ งบประมาณสำหรับการดูงานต่างประเทศที่มีตัวเลขสูงเกินไปก็ควรได้รับการทบทวน “การไปดูงานไม่ใช่เรื่องผิด เพราะเราต้องแข่งขันและเรียนรู้ตลอดเวลา แต่หากเดินทางวันเว้นวัน ก็อาจมากเกินไป”
ประเด็นสำคัญจากการระดมความเห็น #Hackงบประกันสังคม
หัวข้อหลักในการหารือครั้งนี้ ครอบคลุมด้านต่าง ๆ ได้แก่ งบเทคโนโลยีสารสนเทศ ประชาสัมพันธ์ การอบรมบุคลากร การเดินทางต่างประเทศ การแพทย์ สวัสดิการผู้ประกันตน การลงทุน และอื่น ๆ โดยจะมีการนำข้อเสนอเหล่านี้ไปพูดคุยกับทีมประกันสังคมต่อไป
ทำไมต้องให้ความสำคัญกับประกันสังคม?
“หากเราอยากเห็นสังคมแห่งความรู้และนวัตกรรม ผมมองไม่ออกเลยว่าผู้คนจะมีแนวคิดเหล่านั้นได้อย่างไร หากพวกเขาขาดความมั่นคงในชีวิต”
ระบบสวัสดิการที่ดี ช่วยให้คนกล้าลงมือทำตามความฝันและเลือกเส้นทางชีวิตที่ต้องการ แต่โจทย์สำคัญคือ ทำอย่างไรให้กองทุนไม่พัง? เราต้องทบทวนค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น เช่น งบประชาสัมพันธ์ที่สูงเกินควร หรือการจัดซื้อจัดจ้างที่ไม่โปร่งใส พร้อมตั้งคำถามว่า “คุณแคร์ผู้ประกันตนจริงหรือไม่?” กับประชากร 24 ล้านคนที่ฝากอนาคตไว้กับกองทุนนี้
ข้อเสนอ ปรับปรุงการบริหารกองทุนประกันสังคม
- เพิ่มผลตอบแทนการลงทุน เพื่อให้กองทุนเติบโต
- ลดงบรายจ่ายที่ไม่จำเป็น และนำไปลงทุนเพื่อเพิ่มมูลค่า
- เพิ่มความโปร่งใสและตรวจสอบได้ เพื่อให้การใช้เงินมีประสิทธิภาพ
การเมืองคือเรื่องของทุกคน การบริหารกองทุนประกันสังคมก็เป็นเรื่องของเรา หากไม่มีการตรวจสอบ คนมีอำนาจอาจใช้เงินโดยไม่คำนึงถึงผลกระทบ ดังนั้น ประชาชนต้องติดตาม ตรวจสอบ และมีส่วนร่วม เพราะนี่คืออนาคตและภาษีของพวกเราเอง
แนวโน้มการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้น
จากการติดตามงานของบอร์ดประกันสังคมชุดนี้ พบว่ามีความคืบหน้าในการปรับปรุง เช่น การลดงบด้านไอทีที่ไม่จำเป็นไปกว่า 100 ล้านบาท ซึ่งถือเป็นสัญญาณที่ดีที่ผ่านมา ข้อมูลของประกันสังคมมักถูกปกปิดอยู่ในเงามืด แต่ปีนี้บอร์ดที่มาจากการเลือกตั้งได้เข้ามาผลักดันให้ข้อมูลเปิดเผย โปร่งใส และตรวจสอบได้มากขึ้น
กองทุนประกันสังคมกำลังถูกจับตาถึงความโปร่งใสในการบริหารงบประมาณ หลังพบปัจจัยหลายอย่างที่อาจส่งผลให้เกิดภาวะขาดดุลในอนาคต ทั้งโครงสร้างประชากรที่เปลี่ยนแปลง ค่าใช้จ่ายด้านสวัสดิการที่เพิ่มขึ้น และแนวทางการใช้จ่ายงบที่ยังมีข้อสงสัย คณะกรรมาธิการรัฐสภาแนะนำให้มีการเปิดเผยข้อมูลอย่างชัดเจน พร้อมเสนอแนวทางปรับปรุงระบบการเงินและการลงทุนของกองทุนเพื่อให้สามารถรองรับภาระค่าใช้จ่ายในระยะยาว และสร้างความมั่นใจให้กับผู้ประกันตนที่เป็นเจ้าของเงินกองทุนโดยตรง
ข่าวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
ปี 2025 คนทำสื่อต้องปรับตัว แนะสร้างโมเดลธุรกิจใหม่ จัดอีเวนต์เชื่อมโยงผู้คน
ดร.ชัยยุทธ ชุณหะชา จากนักบัญชีสู่ CEO เทคคอมพานี บทเรียนความสำเร็จของผู้บริหารจากนอกวงการ
“นักวิจัย” ตัวแปรสำคัญในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมไทย
