MIT Media Lab ประกาศแต่งตั้ง ดร.พัทน์ ภัทรนุธาพร เป็นผู้ช่วยศาสตราจารย์ด้านศิลปะและวิทยาศาสตร์สื่อ (Assistant Professor of Media Arts and Sciences) มีผลตั้งแต่วันที่ 1 กันยายน 2568
ดร.พัทน์ เป็นนักศึกษาปริญญาเอกของไทยคนแรกในสาขา Fluid Interfaces ที่ MIT Media Lab เป็นเจ้าของงานวิจัยด้านปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับ AI รวมไปถึงการศึกษาส่วนบุคคล ปัจจุบันเป็นนักวิจัยผู้บุกเบิกด้านปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับ AI จิตวิทยาไซบอร์ก (Cyborg Psychology) และอินเทอร์เฟซชีวดิจิทัล (Bio-Digital)
ผลงานเด่นและแนวคิดหลัก
หัวใจสำคัญของงานวิจัยของ ดร.พัทน์คือการออกแบบอินเทอร์เฟซ Human-AI ที่ให้ความสำคัญกับการควบคุมของมนุษย์ (Human agency) ตัวอย่างผลงาน ได้แก่:
- “Wearable Reasoner”: อุปกรณ์สวมใส่ที่กระตุ้นการคิดเชิงวิพากษ์ในระหว่างการตัดสินใจ
- ระบบ AI ที่ใช้ คำถามแบบโสกราตีส เพื่อพัฒนาทักษะการใช้เหตุผล
- “Living Memories”: ตัวละครเสมือนที่สร้างโดย AI เพื่อการเรียนรู้ส่วนบุคคล
- โครงการที่ได้รับเสียงชื่นชมอย่าง “Future You”: ระบบที่ช่วยให้ผู้ใช้สามารถโต้ตอบกับการจำลองภาพของตัวเองในอนาคต เพื่อเสริมสร้างการคิดระยะยาว ระบบนี้ถูกใช้ในกว่า 190 ประเทศและได้รับการเสนอชื่อให้เป็นหนึ่งใน “World Changing Ideas 2025” ของ Fast Company
–ดร.พัทน์ ภัทรนุธาพร ถอดรหัสอนาคต AI ที่ไม่ได้มาเพื่อแทนที่ แต่มาเพื่อส่งเสริม ‘ความเป็นมนุษย์’
การวิจัยอย่างมีจริยธรรมและการสร้างสรรค์
ดร.พัทน์นำเสนอ “การมองโลกในแง่ดีเชิงวิพากษ์” (Critical Optimism) ในงานของเขา เป็นหนึ่งในกลุ่มแรก ๆ ที่แสดงให้เห็นว่าตัวละครที่สร้างโดย AI สามารถ ยกระดับการเรียนรู้และสุขภาวะของมนุษย์ได้อย่างแท้จริง ในขณะเดียวกันก็ศึกษาถึงความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น เช่น การเสพติด AI, การให้เหตุผลที่หลอกลวง และ การสร้างความทรงจำที่ผิดพลาด แนวทางของเขารวมการสร้างต้นแบบเข้ากับการศึกษาแบบสุ่มและควบคุม เพื่อพัฒนา AI ที่มีจริยธรรมเพื่อประโยชน์ส่วนบุคคลและสังคม
–“ดร.พัทน์ ภัทรนุธาพร” Postdoc จาก MIT กับสมการ “โดราเอมอน=AI+จิตวิทยา”
ดร.พัทน์กล่าวว่า “งานของผมคือการจินตนาการและสร้างต้นแบบอนาคตของศักยภาพมนุษย์ด้วยเทคโนโลยีใหม่ ๆ ที่ซึ่งเครื่องจักรช่วยยกระดับความเป็นมนุษย์ของเรา แทนที่จะลดทอนความเป็นมนุษย์ให้กลายเป็นเครื่องจักร”
Tod Machover, Media Lab Faculty Director กล่าวว่า “พัทน์เป็นหนึ่งในนักวิจัยและศิลปินที่มีจินตนาการและวิสัยทัศน์มากที่สุดเท่าที่ผมเคยพบมา” และเสริมว่า “เขาเป็นตัวอย่างที่สมบูรณ์แบบของวัฒนธรรมที่สร้างสรรค์ ทำงานร่วมกัน และยากจะจัดหมวดหมู่ของ Media Lab”
ดร.พัทน์ได้รับทุนสนับสนุนจากหน่วยงานวิจัยและบริษัทต่าง ๆ รวมถึง NASA, OpenAI และ KBTG ในฐานะคณาจารย์ใหม่ เขามุ่งมั่นที่จะสร้างกลุ่มวิจัยที่สำรวจระบบ AI ที่เปลี่ยนแปลงไป ซึ่งจะยกระดับภูมิปัญญา ปลูกฝังความสงสัย และส่งเสริมความเป็นอยู่ที่ดีของมนุษย์
ล่าสุด โปรเจกต์ “Future You” ซึ่งมีดร.พัทน์ ผู้อยู่เบื้องหลังโครงการ ได้รับรางวัล “World Changing Ideas 2025” จาก Fast Company สื่อด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรมทรงอิทธิพลระดับโลก
ข่าวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
AI คือหัวใจสำคัญของการปรับตัวเพื่อความอยู่รอดในโลกยุคใหม่
